จังหวัดกาฬสินธุ์ – ชุดโครงการวิจัยการพัฒนาระบบเศรษฐกิจฐานรากเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนและการเลื่อนชั้นทางสังคมของครัวเรือนยากจนจังหวัดกาฬสินธุ์ โครงการวิจัยย่อย การถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตมันสำปะหลังจากงานวิจัยสู่เกษตรกรในจังหวัดกาฬสินธุ์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและรายได้ ดำเนินการโดยสาขาวิชาเทคโนโลยีการผลิตพืช คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ จับมือภาคีเครือข่ายเข้มแข็ง ทั้งสำนักงานเกษตรอำเภอห้วยผึ้ง นิคมสร้างตนเองกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ และกลุ่มแปลงใหญ่มันสำปะหลังบ้านคำม่วง จัดกิจกรรมถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตมันสำปะหลัง มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีลดต้นทุนและเพิ่มรายได้ พร้อมเปิดพื้นที่เรียนรู้ให้นักศึกษาสาขาเทคโนโลยีการผลิตพืช สัมผัสวิถีเกษตรกรและปัญหาจริงในพื้นที่
เสียงสะท้อนจากความร่วมมือ พลังขับเคลื่อนเกษตรกร
ในการลงพื้นที่ครั้งนี้ ตัวแทนจากหน่วยงานเครือข่ายได้ร่วมกล่าวถึงความสำคัญของการบูรณาการร่วมกัน ดังนี้:
• ด้านการส่งเสริมพื้นที่ : ตัวแทนสำนักงานเกษตรอำเภอห้วยผึ้ง กล่าวว่า “ความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยช่วยให้เกษตรกรเข้าถึงองค์ความรู้ที่ทันสมัยขึ้น โดยเฉพาะการจัดการโรคอุบัติใหม่ในมันสำปะหลัง และการใช้เทคโนโลยีที่แม่นยำ ซึ่งจะช่วยเปลี่ยนจากการปลูกแบบเดิมไปสู่การเกษตรอัจฉริยะที่ลดความเสี่ยงด้านผลผลิตได้จริง”
• ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต : นายสุริยัน อาจแก้ว ผู้ปกครองนิคมสร้างต้นเองกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ระบุว่า “บทบาทของนิคมฯ คือการสร้างความมั่นคงให้สมาชิก การนำงานวิจัยมาปรับใช้ในแปลงใหญ่บ้านคำม่วง ไม่ใช่แค่เรื่องของผลผลิต แต่คือการสร้างอาชีพที่ยั่งยืนให้คนในชุมชนมีรายได้เพียงพอต่อการเลี้ยงชีพและลดภาระหนี้สิน”
• ด้านหัวใจของเกษตรกร: นายไกรษร ผาลาเลิศ ประธานกลุ่มแปลงมันใหญ่มันสำปะหลังบ้านคำม่วง อำเภอห้วยผึ้ง เผยความรู้สึกว่า “พวกเราดีใจที่ทางมหาวิทยาลัยพานักศึกษามาลงพื้นที่ เพราะนอกจากเราจะได้ความรู้ใหม่ๆ แล้ว เรายังได้เห็นคนรุ่นใหม่เข้ามาสนใจการเกษตร ทำให้กลุ่มมีความคึกคักและเกิดการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างภูมิปัญญาชาวบ้านกับทฤษฎีใหม่ๆ จากนักศึกษา”
บูรณาการการเรียนการสอนกับงานวิจัยเพื่อแก้ปัญหาความยากจน และสร้างบัณฑิตนักปฏิบัติ
มหาวิทยาลัยไม่ได้ทำวิจัยเพื่อขึ้นหิ้ง แต่ทำเพื่อ “ขึ้นห้างและลงแปลง” โดยใช้ชุดโครงการวิจัยการพัฒนาระบบเศรษฐกิจฐานรากเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนและการเลื่อนชั้นทางสังคม (Social Mobility)
• เป้าหมายชัดเจน: มุ่งเน้นไปที่กลุ่มเป้าหมายคือครัวเรือนยากจนในจังหวัดกาฬสินธุ์
• เทคโนโลยีที่จับต้องได้: ถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตพืชที่ช่วย ลดต้นทุน-เพิ่มรายได้ และแก้ปัญหาโรคอุบัติใหม่ในมันสำปะหลัง เปลี่ยนการเกษตรแบบดั้งเดิมสู่ “เกษตรแม่นยำ”
สร้าง “บัณฑิตนักปฏิบัติ” ผ่านประสบการณ์จริง มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์เปลี่ยนรูปแบบการเรียนการสอนจากในห้องสี่เหลี่ยม สู่การเป็น “Experiential Learning” หรือการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์
• เรียนเพื่อแก้ปัญหา: นักศึกษาไม่ได้แค่มาดูงาน แต่ต้องฝึกวิเคราะห์ดิน วางแผนการผลิต และสื่อสารเทคโนโลยีกับเกษตรกร
• Soft Skills & Professional Skills : การลงพื้นที่ทำให้นักศึกษาเข้าใจบริบทของสังคม และพร้อมที่จะออกไปเป็นบัณฑิตที่ทำงานได้จริง (Ready-to-work) ทันทีที่จบการศึกษา
ความสำเร็จไม่ได้วัดกันที่จำนวนงานวิจัย แต่วัดจากรอยยิ้ม และรายได้ที่เพิ่มขึ้นของเกษตรกรในพื้นที่มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ จึงไม่ใช่เพียงสถานศึกษา แต่คือหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ของจังหวัดกาฬสินธุ์ ที่พร้อมจะยกระดับเศรษฐกิจ สังคม และชีวิตความเป็นอยู่ของคนในท้องถิ่นให้ก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืน
ภาพ : ผศ.ดร.สายัญ พันธ์สมบูรณ์
ข่าว : วินัย ชุ่มอภัย
