มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ (มกส.) โดย คณะเทคโนโลยีการเกษตร สาขาวิชาเทคโนโลยีการผลิตพืช ได้ดำเนินงานตามนโยบายการบูรณาการการเรียนการสอนกับการวิจัย (Research-based learning) อย่างเป็นรูปธรรม เพื่อผลิตบัณฑิตที่มีทักษะตรงตามความต้องการของชุมชน และสามารถแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจฐานรากได้อย่างยั่งยืน โครงการสำคัญที่ถูกนำมาเป็นกรณีศึกษา และแหล่งเรียนรู้ภาคปฏิบัติคือ งานวิจัยเรื่อง การพัฒนาห่วงโซ่คุณค่าเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากของคนจนในจังหวัดกาฬสินธุ์ OM ผักแปลงรวมแก้จน ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลักในการสร้างกลไก และพัฒนาห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) ของผลผลิตทางการเกษตร โดยเฉพาะผักปลอดภัยในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์
การบูรณาการห้องเรียนสู่แปลงจริง นักศึกษาสาขาวิชาเทคโนโลยีการผลิตพืช ได้รับการถ่ายทอดความรู้ และลงมือปฏิบัติจริงในทุกขั้นตอนของห่วงโซ่คุณค่า ตั้งแต่ ต้นน้ำ กลางน้ำ ไปจนถึง ปลายน้ำ ซึ่งประกอบด้วย
การผลิตต้นน้ำ นักศึกษาเรียนรู้และฝึกปฏิบัติเทคนิคการผลิตผักปลอดภัยตามมาตรฐานเกษตรปลดภัยและการจัดการแปลงรวมอย่างมีประสิทธิภาพ เน้นการวางแผนการผลิตตามความต้องการของตลาด
การจัดการกลางน้ำ การเรียนรู้ด้านการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว (Post-Harvest Management) การคัดแยกเกรด และการแปรรูปเบื้องต้นเพื่อเพิ่มมูลค่า การใช้เทคโนโลยีในการจัดการข้อมูลและติดตามผลผลิต
การตลาดปลายน้ำ การฝึกปฏิบัติการสร้างช่องทางการตลาด การสร้างแบรนด์ “ผักแปลงรวมแก้จน” และการเชื่อมโยงกับผู้บริโภคโดยตรง เพื่อให้มั่นใจว่าเกษตรกรได้รับราคาที่เป็นธรรม
ผลลัพธ์ที่เกิดประโยชน์ต่อชุมชน
การบูรณาการในครั้งนี้ไม่เพียงแต่จะช่วยเพิ่มพูนทักษะทางเทคนิค (Hard Skills) และทักษะการทำงานร่วมกับชุมชน (Soft Skills) ให้แก่นักศึกษาเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรผู้ยากจนในจังหวัดกาฬสินธุ์
สร้างรายได้เพิ่ม เกษตรกรสามารถขายผลผลิตได้ในราคาที่สูงขึ้น จากการจัดการห่วงโซ่คุณค่าที่มีประสิทธิภาพและการผลิตตามมาตรฐาน
สร้างความเข้มแข็ง เกิดการรวมกลุ่มเกษตรกรอย่างยั่งยืนภายใต้โมเดล “ผักแปลงรวมแก้จน” ทำให้เกิดอำนาจต่อรองและการบริหารจัดการร่วมกัน
พัฒนาบัณฑิต นักศึกษามีประสบการณ์จริงในการทำงานวิจัยและพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ซึ่งเป็นการสร้าง “บัณฑิตนักปฏิบัติ” ที่พร้อมทำงานทันที
มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ มุ่งมั่นที่จะเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาท้องถิ่น โดยนำความรู้ทางวิชาการและงานวิจัยมาต่อยอดสู่การปฏิบัติจริง เพื่อสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืนให้กับจังหวัดกาฬสินธุ์และภูมิภาคอีสานต่อไป
ข่าว : วินัย ชุ่มอภัย
ภาพ : ผศ.ดร.สายัญ พันธ์สมบูรณ์
